ABD küresel ticareti salladı: Yeni gümrük vergileri devrede!

ABD yönetimi, ticaret politikalarında kapsamlı bir değişikliğe giderek birçok ülkeye yönelik yeni gümrük vergileri uygulamaya başladı. Küresel ticaret dengeleri bu adımla yeniden şekilleniyor. Alınan kararlar piyasalarda ve uluslararası ilişkilerde geniş yankı uyandırdı.

ABD Başkanı Donald Trump, küresel ticaret politikalarında önemli bir adım atarak, Kanada, Brezilya, Hindistan ve Tayvan gibi birçok ülkenin ihracatına yönelik yüksek gümrük vergileri getirdi. Bu hamle, yaklaşan ticaret anlaşması teslim tarihi öncesinde ABD’nin küresel ekonomi üzerindeki etkisini artırmayı amaçlıyor.

Başkanlık kararnamesine göre, Kanada’dan gelen ürünlere yüzde 35, Brezilya’ya yüzde 50, Hindistan’a yüzde 25, Tayvan’a yüzde 20 ve İsviçre’ye yüzde 39 oranında gümrük vergisi uygulanacak. Ayrıca, 69 ülkeyi kapsayan ve yedi gün içinde yürürlüğe girmesi planlanan yeni düzenleme, yüzde 10 ile yüzde 41 arasında değişen vergilerle ithalat maliyetlerini yükseltiyor.

TİCARET ORTAKLARINA FARKLI UYGULAMALAR

Bazı ülkeler, daha önce düşük vergiler sağlayan ticaret anlaşmalarına varırken, bazıları henüz müzakere şansı bulamadı. Trump yönetimi, belirli mallar için geçici istisnalar getirirken, listedeki ülkeler dışında kalan tüm ticaret ortaklarına yüzde 10 oranında vergi uygulanacağını duyurdu. Bu verginin ilerleyen süreçte artırılabileceği de belirtildi.

Aynı zamanda yeni ticaret anlaşmaları hazırlığı içinde olan yönetim, bu adımlarla dış ticaret açığını azaltmayı ve yerli sanayiyi desteklemeyi hedefliyor. Cumhuriyetçi lider, acil durum yetkilerini kullanarak ticaret stratejilerini sürdürüyor.

MAHKEME VE PİYASA TEPKİLERİ

ABD federal temyiz mahkemesi yargıçları, Trump’ın gümrük vergileri kararında acil durum yetkilerini kullanmasını sorgularken, finansal piyasalarda da hareketlilik yaşandı. Asya borsaları haftayı sert düşüşle kapatırken, Avrupa hisse senetleri de üç haftanın en düşük seviyelerine geriledi. STOXX 600 endeksi üst üste üçüncü işlem gününde değer kaybetti.

GÜMRÜK VERGİLERİ TÜKETİCİ FİYATLARINI ETKİLİYOR

Ticaret politikalarının etkileri ABD iç piyasasında da hissedilmeye başlandı. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, ev eşyaları ve beyaz eşya fiyatları artış gösterdi. Eğlence ürünleri ve araçlar ile giyim ve ayakkabıda da fiyat artışları gözlemlendi.

ULUSLARARASI TEPKİLER VE MÜZAKERE ÇABALARI

İsviçre, uygulanan vergilere karşı müzakere arayışına girerken, Tayvan Devlet Başkanı vergi oranlarının geçici olduğunu ifade etti. Güney Afrika ise istihdam ve ekonomik dengeleri korumaya yönelik önlemler geliştirmeyi planlıyor.

Trump yönetimi, bazı ülkelerin tekliflerinin ekonomik ve ulusal güvenlik açısından yeterli bulunmadığını ifade etti. Ürün bazlı vergi oranlarını belirleyecek olan “menşei kuralları” ise henüz netleşmedi.

KANADA VE MEKSİKA İLE KARŞILAŞTIRMA

Trump, Kanada’nın uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadelede yeterince işbirliği yapmadığını belirterek, Kanada mallarına yönelik gümrük vergisini artırdı. Buna karşılık Meksika’ya verilen 90 günlük erteleme, ticaret anlaşması için müzakere sürecini uzatmayı amaçlıyor.

Kanada Başbakanı, bu karardan duyduğu memnuniyetsizliği dile getirirken, ülkesinin iç piyasasını korumak ve ihracatı çeşitlendirmek için yeni adımlar atacaklarını bildirdi. Meksika ise ABD ile olan ticarette menşe kurallarına uyum sağlayarak daha yüksek vergilerden muaf tutulmayı başardı.

HİNDİSTAN, BREZİLYA VE ÇİN İLE GELİŞMELER

Trump yönetimi, Hindistan’a yönelik gümrük vergilerini artırırken, tarım sektörü ve Rusya ile ticaret gibi konular müzakere sürecinde engel oluşturdu. Hindistan’da alınan kararlar muhalefetin tepkisine ve döviz piyasasında dalgalanmalara neden oldu.

Brezilya ile ilişkiler, siyasi gerilimler eşliğinde daha da sertleşti. Ülkeye yönelik yüzde 50’lik gümrük vergisi duyurulurken, bazı sektörler bu vergiden muaf tutuldu. Çin ile ise müzakerelerin sürdüğü ve önümüzdeki günlerde kalıcı bir anlaşmaya varılabileceği belirtildi.

ABD’li yetkililer, Çin ile yapılan görüşmelerde olumlu ilerlemeler kaydedildiğini ifade etti.